Bao giờ xây xong tường biên giới?

NGÔ NHÂN DỤNG

.

Đầu năm 2019 một phần chính phủ Mỹ vẫn đóng cửa, trừ khi có phép lạ khiến hơn 600 dân biểu, nghị sĩ bay trở lại thủ đô. Hàng trăm ngàn công chức tạm nghỉ việc, không lương! Tuy nhiên, tổng thống và các dân biểu, nghị sĩ vẫn được lãnh lương, vì họ thuộc thành phần tối cần thiết, vẫn làm việc, cũng như cảnh sát và lính cứu hỏa.

Bỗng dưng vắng bóng 800 ngàn công chức, đất nước sẽ lâm nguy hay vẫn bình thường? Đây là một dịp để chứng nghiệm, coi cỗ xe chỉ còn một nửa số máy sẽ chạy thế nào. Nhiều người dân Mỹ vẫn tự hỏi có cần hàng triệu công bộc hay không. Có thể bớt một nửa không? Riêng với Sở Thuế (IRS) thì nhiều người lại nghĩ nếu như giảm bớt số nhân viên còn một phần mười có lẽ cũng chẳng sao; nếu tất cả nghỉ luôn thì càng tốt.

Vụ đóng cửa hiện nay là di lụy kéo dài từ năm cũ, và đây là lần đóng cửa thứ ba trong năm 2018. Cho nên không thể nói năm 2019 mới bắt đầu đã đầy chuyện xui xẻo!

Chuyện cũ năm 2018: Chính phủ đóng cửa vì Quốc Hội chưa biểu quyết ngân sách mới, sau khi tài khóa cũ đã chấm dứt. Lý do chính là các đại biểu Dân Chủ không chịu chi hơn 5 tỷ đô la cho Tổng Thống Trump xây bức tường ở biên giới Mexico. Họ chỉ chấp nhận $1.3 tỷ. Hạ Viện đã thông qua một dự luật ngân sách, trong đó dành $5.7 tỷ cho tổng thống xây tường. Nhưng Thượng Viện muốn làm dự luật khác, thông qua một ngân sách tạm thời. Nhưng ông tổng thống nói trước sẽ không chấp nhận vì trong đó không có xu nào để xây tường. Không có ngân sách, thế là đóng cửa.

Có thể nói lần này nhà nước Hoa Kỳ đóng cửa chỉ vì $4 tỷ, chênh lệch giữa con số ông Trump đòi và con số đảng Dân Chủ chịu chi! Khi ông Trump gặp giới lãnh đạo đảng Dân Chủ ông đã nói trước rằng không cho ông xây tường thì chính phủ phải đóng cửa, hãy ráng chịu. Ông còn nói ông sẵn sàng chấp nhận, và hãnh diện cho vụ đóng cửa này được mang tên Trump!

Nên nhớ, đối với ông Donald Trump, mỗi lần một tòa nhà cho thuê nào ở New York muốn nêu tên Trump trước cửa, chủ nhân đều phải trả công ty của ông tiền “bản quyền,” một thứ sở hữu trí tuệ. Bây giờ, tỷ phú Trump bằng lòng tặng không cái tên mình cho một biến cố lịch sử, không nhận đồng nào cả!

Sau đó, có lẽ thấy việc treo bảng tên Trump lên vụ đóng cửa này bất lợi, vì mấy trăm ngàn công chức bị nghỉ việc không vui, cho nên ông tổng thống đã thay đổi ý kiến. Ông gọi tên vụ đóng cửa này là Vụ Đóng Cửa Chính Phủ của Đảng Dân Chủ!

Để chứng tỏ việc đóng cửa chính phủ không làm thiệt hại gì cho đất nước, ngoài một số công chức mất lương có thể thiếu tiền đong gạo, Tổng Thống Trump còn nói rằng đa số các công chức bị nghỉ việc không lương là người thuộc đảng Dân Chủ! Nói vậy, ông cũng bảo vệ uy tín của chính mình đối với các cử tri gốc Cộng Hòa; họ hiểu rằng nếu đa số những người nghỉ việc thuộc phe ta chắc tổng thống sẽ không để cho họ phải mất lương bổng!

Tất cả chỉ vì chuyện một bức tường! Liệu qua năm mới vụ xây tường này sẽ đi tới đâu?

Một bình luận gia đài Fox, cô Julie Banderas, tiên đoán rằng bức tường biên giới sẽ không bao giờ xây được, trong năm 2019, hay năm 2020.

Giản dị lắm: Năm tới, đảng Dân Chủ sẽ kiểm soát Hạ Viện, họ sẽ làm luật ngân sách mới, thay thế dự luật đã thông qua; trong dự luật mới sẽ không còn đồng xu nào để xây tường nữa. Tổng thống Trump rất tha thiết với bức tường, tất nhiên sẽ không chịu ký vào dự luật ngân sách đó. Tức là chính phủ vẫn tiếp tục đóng cửa!

Cô Banderas còn giải thích rằng con số $5.7 tỷ ít quá, không ăn nhằm gì. Muốn xây xong một bức tường thật sự, phải tốn $20 tỷ! Cô cho biết hiện nay còn tồn đọng 30 vụ kiện, những chủ trại vùng biên giới kiện chính phủ Obama vì muốn làm tường hay hàng rào qua đất của họ. Tiền bồi thường cho các chủ trại sẽ tốn bao nhiêu tỷ đô la? Cả hai ông tổng thống Bush và Obama đều đã xây tường hoặc hàng rào biên giới, và cả hai ông đều bị các chủ đất kiện.

Nhưng Tổng Thống Donald Trump nhất định đòi xây tường, vì ông đã hứa như vậy khi tranh cử năm 2016. Ông chỉ nhượng bộ, bỏ qua một nửa lời hứa, tức là không bắt nước Mexico phải trả tiền xây cất nữa. Ông cho nước này nợ đến đời sau. Nhưng bức tường thì ông không bỏ được. Nước Mỹ cần có một bức tường dài vạn dậm bảo vệ  biên giới. Sử sách sẽ gọi là Bức Tường Trump-Vallum Trumpiani, giống như Vallum Hadriani của vị hoàng đế La Mã sống vào thế kỷ thứ nhì. Ngày xưa các hoàng đế Trung Quốc lo các giống dân du mục ngoài Ải Bắc xâm lăng. Ngày nay, ông tổng thống Mỹ cũng lo mối họa di dân từ các nước Trung Mỹ. Không lẽ Trung Quốc có Vạn Lý Trường Thành mà Hoa Kỳ không có gì hết?

Vì vậy, phải nói cô Julie Banderas hơi bi quan. Cô đánh cá với khán giả đài Fox rằng nước Mỹ sẽ không dựng lên được cái gì hết, dù đó là cái mành, cái hàng rào hay bức tường (a slat, a fence, a wall).

Khi nêu ra những chữ đó, chính cô Banderas đang bày kế cho Tổng Thống Trump và đảng Dân Chủ một cách thỏa hiệp. Các đại biểu Dân Chủ có thể nâng cao số tiền lên trên con số $1.3 tỷ. Nhưng trong ngân sách sẽ không gọi đó là tiền “xây tường” nữa.

Bởi vì đảng Dân Chủ đã đồng ý hơn $20 tỷ đô la bảo vệ biên giới Mexico rồi, họ chỉ lắc đầu chuyện xây tường thôi. Bây giờ, với $20 tỷ đó,cắt tiền từ mục này một tý, đưa qua mục khác, có khó gì đâu? Chỉ cần không ai được gọi đó là tiền xây tường! Tổng thống Trump có thể chấp nhận, ông đã nói gọi nó là “a slat, a fence,” hay “a wall,” gọi tên nào cũng được. Miễn là có một bức trường thành! Nguyễn Công Trứ đã viết: “Đã mang tiếng ở trong trời đất – Phải có ‘danh gì với núi sông!’”

Cho nên, chúng ta không bi quan như cô Banderas, có thể tiên đoán trong năm tới sẽ có một thỏa hiệp ngân sách, cho dựng lên cái a slat, a fence, hay a wall và chính phủ Mỹ sẽ mở cửa lại. Ít nhất, trước năm 2020! Vì tới đầu năm đó cả hai bên cần “ngưng chiến” để lo tranh cử!

Còn một cách khác để hai bên thỏa hiệp: Cho quý vị công chức nghỉ dài hạn không lương!

Cuộc khủng hoảng lần này chỉ vì cuộc mặc cả bất thành giữa ông Trump và đảng Dân Chủ. Ông đòi $5.7 tỷ, Dân Chủ trả giá $1.3 tỷ vì họ sợ chi $4 tỷ nhiều quá. Nhưng tổng thống và Quốc Hội có cách tìm ra được bốn tỷ đồng đó. Và họ đang thi hành! Cho 800 ngàn công chức nghỉ không lương, mỗi ngày nhà nước tiết kiệm một số tiền lớn, có khi cũng đủ tiền để xây tường! Khỏi phải cãi nhau nữa!

Giả thử một công chức trung bình mỗi ngày được trả $200 (con số thật chắc cao hơn). Với 800 ngàn người không lãnh lương thì mỗi ngày nhà nước Mỹ tiết kiệm được $160 triệu. Như vậy nếu cho các công chức nghỉ 25 ngày, tức năm tuần lễ, chính phủ Mỹ sẽ có dư $4 tỷ! Thiếu gì tiền xây tường?

Nguồn: Người Việt